Trochę historii na początek - Nazwa.
Mnie osobiście dopiero kilka lat temu zaintrygowała ta kwestia.
Wiele osób powiązuje nazwę Olsztyna z miastem o tej samej nazwie pod Częstochową.
Niejednokrotnie też musiałem tłumaczyć, o który Olsztyn chodzi. W przeszłości zdarzali się badacze starający się powiązać nazwę z migracją ludności z rejonów małopolski i południowej Polski na te tereny. Wielu wsiom, rzekom czy górom nadawano wówczas polskie nazwy aby upamiętnić swoje pochodzenie.
Aczkolwiek w przypadku Olsztyna to nic bardziej mylnego, obecne badania wskazują, iż najprawdopodobniej nazwa wywodzi się o pierwotnej nazwy rzeki Łyny, która przez plemiona pruskie nazywana była Alina (notabene oznaczało to łanię w języku pruskim) a po niemiecki Alle. Tak więc będąc pod władaniem zakonu krzyżackiego powstała nazwa Allenstain, widniejąca na dokumencie lokacyjnym z roku 1353.
Istnieje tez hipoteza, że miasto mogło powstać na gruzach osady o nazwie Alnestabs (gdzie stabs oznaczające kamień jest tożsame z niemieckim stain). Wiązać to miałoby się z głazem znajdującym się nad Łyną noszącym nazwę Alnestab, a będącym miejscem pogańskiego kultu. Aczkolwiek są to tylko hipotezy nie mające poparcia w żadnych badaniach.
Idąc dalej tym tropem, mamy kolejnych parę ciekawostek związanych z nazewnictwem miejscowości na naszym regionie. Najczęściej mają one swoje pochodzenie od imion ich zasadźców, którymi najczęściej byli Prusowie, a na przestrzeni lat modyfikowanych poprzez ciągłe zmiany nazw raz polskie raz niemieckie. Prus Jomen założyciel Jarot (Jomendorf niem.), Giedajty od Prusa Gede. Najczęściej nazwy pochodzące z języka pruskiego kończą się na -iny, -yny, -ajny, -uny (Butryny,Tumiany,Gryźliny).
Sporo też ma pochodzenie z miejsc powstania, jak miejscowości zakładane w lasach, a kończące się -walde lub - wałd (niem. lub pol.) np. Gietrzwałd Bukwałd.
Dywity natomiast swoją entymologie mają od pruskiego słowa deywis-bóg.
Również jeziora i rzeki naszego regionu mają pruskie pochodzenie np. Skanda od słowa sskandinti co oznaczało topić, topielec.
Mam nadzieję, że tym wpisem udało mi się wymusić nowe spojrzenie na na otaczające nas nazwy.
